Verslag werksessie onderwijs voor elk kind

Op donderdag 2 juni werd er door de aanwezige partners uit het netwerk digitaal uitgewisseld over het thema ‘Onderwijs voor elk kind’. Het is in 2022 steeds beter mogelijk het onderwijs toegankelijk te maken voor kinderen met specifieke ondersteuningsbehoeften. Maar is het nog steeds zo dat het voor een deel van deze kinderen niet mogelijk is om deel te nemen aan het onderwijs binnen het huidige onderwijssysteem.

Er is onder andere een toename van kinderen in KDC’s en cluster-3. Dit gaat in tegen het verlangen naar inclusie; meer kinderen in een zo gewoon mogelijke omgeving. Wat maakt nu dat dit speelt? Hoe ervaren de partners deze problemen in hun specifieke regio’s? En hoe spelen ze hier op in? Hierover gingen de partners met elkaar in gesprek. 

Casussen toevoegen van onderwijs aan KDC’s


Het onderwerp ‘Onderwijs voor elk kind’ bleek een thema te zijn dat bij iedereen speelt. Eén van de partners heeft ter inleiding op het thema enkele casussen gedeeld waaruit naar voren kwam dat er voor een deel van de KDC-kinderen geen enkele school geschikt lijkt te zijn en er vragen ontstaan over hoe bijvoorbeeld onderwijs toe te voegen aan KDC’s. In groepjes werd uitgewisseld over hoe andere partners dit in hun regio’s ervaren, wat zij vermoeden dat maakt dat dit speelt en hoe zij hierop inspelen.

Hoe wordt dit ervaren in de regio’s?

-        Meerdere partners gaven aan te signaleren dat er een toename is van vrijstellingen van de leerplicht en dat KDC’s en het speciaal onderwijs vol lopen.

 Wat maakt dat dit speelt volgens de partners?

-        Officieel mogen de gelden voor het onderwijs niet naar een KDC. Er is toestemming van inspectie nodig om dit te regelen.

-        Door externe factoren is er een grote druk op het onderwijs, waardoor het lastig is om in mogelijkheden te denken. Ook de klassengrootte maakt het lastig om kinderen die er buiten springen erbij te houden. Dit wordt beïnvloed door het lerarentekort.

 Hoe spelen partners hier op in?

-        Er worden leerkrachten op KDC’s bekostigd.

-        Er wordt gezamenlijk opgetrokken (gemeenten, KDC’s, onderwijs etc.) om te kijken welke kinderen al wel onderwijs kunnen krijgen.

-        Kinderen worden ingeschreven op de school waar ze reeds ingeschreven stonden of waar ouders van willen dat ze naar toe kunnen om toch onderwijs te kunnen ontvangen.

-        Er wordt contact gezocht met universiteiten om opzoek te gaan naar een verklaring wat maakt dat deze groep kinderen zo groot geworden is.

-        Er wordt een andere manier van diagnostiek toegepast (meer handelingsgericht i.p.v. op basis van de DSM) om te voorkomen dat kinderen vroeg een gebruiksaanwijzing krijgen. Zo kan er bijvoorbeeld worden gekeken hoe en kind schoolrijp kan worden gemaakt om mee te kunnen doen in een groep.

-        Kijken hoe we ‘een springerig kind een springerig kind’ kunnen laten zijn’; kortom, meer naar normaliseren toe.

Vanuit de ministeries werd aangegeven dat ze verkennen of het nuttig is om een onderzoek uit te voeren naar de oorzaken van deze toename. Het netwerk vindt een landelijk onderzoek wenselijk.

Samen naar school


Christiaan Kwint, directeur van de Samen naar School klas van Stichting Kanz in Heerhugowaard, inspireerde de partners met zijn verhaal. Hij startte samen met zijn vrouw de Samen naar School klas uit de wens om onderwijs te organiseren voor zijn zoon, die vanwege zijn beperking geen onderwijs kon ontvangen. Hij vertelde over de aanleiding van de Samen naar School klas, de visie van de Samen naar School klas, hoe het praktisch mogelijk gemaakt is, wat de uitdagingen zijn en wat mogelijk werkzame elementen zijn die elders ook toegepast kunnen worden. De partners stelden na de presentatie enthousiast hun vragen.

Hoe wordt dit mogelijk gemaakt?

-        De Samen naar Schoolklas wordt gefinancierd o.b.v. onderwijs- en zorggelden, vanuit PGB of Wet Langdurige zorg. Het zorgpersoneel wordt betaald vanuit het PGB. De basisbekostiging vindt bijvoorbeeld plaats o.b.v. onderwijs-zorgarrangementen van waaruit onderwijspersoneel en leerkrachtondersteuners worden betaald. Er wordt een fictieve TLV afgegeven, waarbij goed gekeken wordt naar wat goede continuïteit betekent voor de kosten. De onderwijsgelden komen binnen bij de onderwijsstichting. Daarnaast zijn er nog gelden voor fysiotherapie en maken zij aanspraak op de NPO-gelden.

-        Leerlingen worden ingeschreven op de basisschool waar de Samen naar School klas gevestigd is.

-        Er worden afspraken gemaakt met de directie over hoe om te gaan met het aanneembeleid, het scholingsbeleid en het onderwijspersoneel.

Wat zijn de uitdagingen?

-        Een voorbeeld van een uitdaging was een verschoningsruimte voor de leerlingen die daar baat bij hadden. Er werden steeds praktische oplossingen bedacht.

Wat is van belang?

-        Christiaan gaf aan dat het vooral van belang is om goede afspraken te maken; hoe gaan we om met die gelden? En hoe leggen we die verantwoording af? Wat valt er onder wiens verantwoordelijkheid?

-        Astrid Ottenheym vulde aan dat het van belang is om het dichtbij de scholen te houden, hen te faciliteren en met samenwerkingsverbanden te puzzelen hoe we dit beter kunnen doen.

Wil je meer lezen over de Samen naar School klas en/of Stichting Kanz? Lees dan verder op http://www.stichtingkanz.com/ of https://www.samennaarschool.nl/.

Visualisatie van de toekomst


De werksessie werd afgesloten met een visualisatie oefening waarbij de partners beelden mochten vormen over de toekomst rondom het thema. Eén van de partners gaf aan een beeld te zien waarin alle kinderen samen naar school gaan en zij soms even uit de klas gaan voor een andere vorm van begeleiding. Dit wordt als de normaalste zaak van de wereld gezien. Een andere partner zag een gebouw voor zich waar continu beweging is, afhankelijk van waar de kinderen behoefte aan hebben. Er is veel flexibiliteit en maatwerk mogelijk. Andere partners deelden beelden m.b.t. transdisciplinair ontwerpen en werken, inclusieve buurten en een hogere lat van ondersteuning met vangnetten.

De partners gaven aan zelf een aandeel hierin te kunnen hebben door het blijven werken met verschillende tafels aan een gezamenlijk doel, het zorgen voor een beweging die breder en groter is dan het onderwijs en het optimaal benutten van accommodaties die er al zijn.

Heb je een idee over de invulling van de volgende werksessie? Neem dan contact op met Alice Brouwer of Jazz van Strijland via metandereogen@vng.nl.