Dit leerden we op school van de Corona periode:

Net als alle scholen in Nederland moest half maart basisschool De Zuiderzee door de coronacrisis ineens tijdelijk haar deuren sluiten. ‘We dachten: hoe krijgen die kinderen nog onderwijs? Hoe houden we ze bezig?’, vertelt Karin Brandenburg. ‘In eerste instantie legden we onze focus op het lesmateriaal. We maakten ouderwets kopietjes voor de leerlingen, maar dat bleek al heel snel niet te doen. We hoorden veel van collega’s en stapten snel over naar het digitale lessysteem. We bleven ons maar richten op het zo goed mogelijk les geven en werden snel behendig in live streamen, filmpjes maken etc.’

Kinderen in beeld

Het bleek best lastig een goede manier te vinden om online les te geven. Een groep van 28 kinderen tegelijk online was bijna onmogelijk, ondervonden ze bij De Zuiderzee. ‘En we hadden nog meer problemen’, vertelt Karin. ‘Een aantal kinderen kregen we niet te pakken. Je wil ze onderwijs geven maar wat gebeurt er als je ze niet te pakken krijgt? We hadden verwacht dat het makkelijk zou zijn, maar het kostte veel moeite. Ook de geruchten uit de media dat kinderen verdwenen waren, ging ons aan het hart. We wilden alle kinderen in beeld krijgen. Op IJburg wonen kinderen gelukkig redelijk dichtbij, dus gingen we bij ze thuis langs. Maar dat was zo tijdrovend! Toch moesten we de kinderen beter in zicht krijgen. Wat gebeurt daar achter die voordeur? Mensen werden ondertussen huiverig om de deur open te doen vanwege Corona. Dat maakte het extra lastig. We probeerden ook sommige kinderen te bereiken via vriendjes. Na anderhalve week hadden we alle kinderen in beeld.’

Het online les krijgen vonden sommige kinderen heel spannend, ervaarde Karin Brandenburg. ‘Vooral bij de kleintjes moesten de ouders er altijd bij zijn. Ouders hadden daar stress van. We gaven les van 9 tot 1 uur. We hadden uitgevonden dat het beter was om telkens live contact te hebben met kleine groepjes kinderen. We maakten per dag een rooster voor ze. We startten bijvoorbeeld met rekenen. Dan vervolgens instructie spelling etcetera. Alles volgens een vast ritme. Het belangrijkste was dat het thuis lekker zou gaan. We gingen ons ook meer op sociale emotionele ontwikkeling van het kind focussen. We werden bijgestaan door onze ouder-kind adviseur, die veel contact met gezinnen heeft. We hadden ook een tijdje 3 kinderen dagelijks op school van 9 tot 11 omdat die niet thuis konden blijven bijvoorbeeld doordat ze als groot gezin heel klein woonden. Dat gaf dan ook wat rust in zo’n gezin en voor het kind.’

Terug naar school

Zodra het weer was toegestaan, zijn de lessen op De Zuiderzee weer opgestart. Wel op een andere manier dan voorheen. Karin: ‘Iedere dag ging de helft van de groepen naar school. De volgende dag, kwam de andere helft van de kinderen. Zo hadden ze de ene week 3 dagen en de andere week 2 dagen les. Groepjes van 12 tot 15 kinderen. Dit allemaal in overleg met de medezeggenschapsraad. Les geven aan kleine klassen was de hemel op aarde. Bij 15 kinderen gaat passend onderwijs veel geruislozer, zo is bij ons gebleken. We konden iedereen helpen en deden in de helft van de tijd net zoveel als voorheen fulltime. We konden beter anticiperen op gedrag. Er waren nauwelijks gedragsproblemen.’

Brandenburg geeft aan dat ze dit van tevoren nooit had verwacht. ‘Het is heel organisch gegaan. Er was geen ordeproblematiek en er was niet zoveel tijd voor extra instructies nodig. De leerlingen vlogen door de stof heen. Na anderhalve week was er nauwelijks meer achterstand! We weten natuurlijk niet wat er die andere dag thuis gebeurde, dat is het enige nadeel. Maar dat moesten we loslaten. Een halve klas, maximaal 15 leerlingen, dat is ideaal.’

‘Als je met zulke kleine groepen wilt werken, heb je uiteindelijk natuurlijk wel meer personeel nodig want de kinderen moeten fulltime naar school. Dat is de wet. Toch zou je iets moeten verzinnen om dit op te lossen. Dat je de leervakken met halve groepen doet bijvoorbeeld en thematijd, gym en muziek met de hele groepen. Deze periode heeft me aan het denken gezet: wat zou nou goed zijn? Hoe doen we dit financieel? Die grote klassen is voor de meeste kinderen niet goed en voor de leerkrachten ook niet. Ik denk dat we creatiever hiermee om moeten gaan. Ik zit bij een kleine stichting met zes scholen en wil dit graag bespreken met mijn collega-directeuren om te kijken hoe we dit (gedeeltelijk) in kunnen voeren. Hoe kunnen we dit organiseren. Wat hebben we nodig?’ 

Het vraagt een andere denkwijze’, vindt Karin. ‘Het mooiste zou zijn om dit landelijk te agenderen. Met iets meer geld kun je de groepen kleiner maken en gaat er vervolgens minder geld naar bijvoorbeeld extra hulp buiten school. Of denk aan minder overspannen leraren omdat de werkdruk lager is. Ook dat zijn bijkomende positieve gevolgen. Je moet het hele systeem omvormen, maar het kan! Ik wil graag uitrekenen wat het kost om dit op deze nieuwe manier te doen. En misschien zijn er meer scholen die hierover mee willen denken. Of zijn er scholen die dit aan het onderzoeken zijn of al op deze manier werken. Ik zou daar graag mee in contact komen. Mij heeft de corona periode echt de ogen geopend dat we meer moeten delen en leren van en met elkaar. En dat ik niet in mijn eigen coconnetje moet blijven zitten. Het komende schooljaar gaan we gebruiken om na te denken over hoe we dit in de toekomst kunnen doen. We moeten dit vasthouden. Dat is veel beter voor het onderwijs én voor de kinderen!

Wil je hierover meepraten of heb je tips voor basisschool De Zuiderzee, mail naar info@metandereogen.nl