‘Als we allemaal dezelfde taal spreken, is het voor een kind ook makkelijker om dat te leren’

De pilot is uitgezet in regio de Meierij Zuid. Bij het samenwerkingsverband primair onderwijs de Meierij zuid werken 23 mensen samen met 42 scholen in de regio. Het samenwerkingsverband speelt in op ondersteuningsvragen van scholen gericht op het bieden van passend onderwijs. Deze vragen spelen op wanneer leerlingen meer ondersteuning nodig hebben dan de school met de basisondersteuning binnen hun reguliere aanbod kan bieden. De ondersteuningsvragen van scholen vloeien voort uit de volgende leerling kenmerken: 

-leer en ontwikkelingsproblemen

-taak en werkhouding moeilijkheden 

-sociaal emotionele ontwikkeling 

-specifieke gedragskenmerken 

-specifieke behoefte in de thuissituatie

Thuissituatie

De pilot speelt voornamelijk in op de specifieke behoefte in de thuissituatie en is bedoeld om kind en gezin te ondersteunen door inzet van snelle gespecialiseerde interventie dicht bij school. Daarnaast ligt de focus van de pilot op het verder ontwikkelen van de basisondersteuning van scholen en het terugdringen van schooluitval. Met als uiteindelijke doel, versterken van de driehoek gezin, onderwijs en zorg. 

‘In de praktijk zien we dat een hulpvraag met betrekking tot de aanpak of begeleiding van een kind op school zich ook vaak in de thuissituatie laat zien’, vertelt Knoester. ‘Hier kunnen we dankzij de pilot laagdrempelig en snel op inspelen. Zo werken we aan een nog betere samenwerking tussen onderwijs en gezin en spelen we preventief in op inzet van gespecialiseerde jeugdzorg .’

Veilige plek

De thuissituatie is een belangrijke en veilige plek voor kinderen. Het is dan ook van groot belang dat scholen en ouders goed samenwerken. ‘Als een kind op school vastloopt, zien we dat de ouders vaak tegen dezelfde moeilijkheden aanlopen’, legt Anouk Knoester uit. ‘Vanuit mijn rol als specialistische jeugdhulp ga ik op zoek naar de verbindende factor tussen school en onderwijs en naar helpende samenwerkingsmogelijkheden. Wat werkt op school en kan vertaald worden naar de thuissituatie en visa versa.? ?Als we allemaal dezelfde taal spreken, is het voor een kind ook makkelijker om dat te leren.’

Geen wachtlijst

Een voordeel van deze pilot is dat er geen wachtlijst is, in tegenstelling tot bij veel hulpverlenende instanties. Knoester: ‘Helaas zie je nog steeds dat ondersteuningsvragen van ouders niet altijd tijdig opgepakt worden vanwege lange wachtlijsten. Relatief kleine ondersteuningsvragen die met een praktische interventie te tackelen zijn, lopen op tot een grotere zorgvraag, doordat ouders moeten wachten.’ Daarnaast biedt de pilot de mogelijkheid om snel te schakelen in een vroeg stadium en bij de eerste signalen ondersteuning te bieden. ‘Zo kan in veel gevallen voorkomen worden dat aanmelding bij gespecialiseerde jeugdhulp nodig is’, legt Anouk uit. ‘Ouders en school kunnen weer vooruit met een relatief kleine en kortdurende interventie. Met de pilot is deze gespecialiseerde jeugdhulp snel beschikbaar voor praktische ondersteuning en advies.? ?Als een school een vraag stelt, wordt die door het samenwerkingsverband altijd binnen een week opgepakt. Vervolgens kan ik zonder indicatie en zonder wachttijd aansluiten. ?Door deze korte lijnen, kunnen we er preventief bij zijn, waardoor een lange weg naar en met hulpverlening voorkomen kan worden.’

Terugkeer naar onderwijs

De casuïstiek waar Knoester in de pilot mee te maken krijg, loopt enorm uiteen. ‘Ik heb verschillende ouders ondersteund om een methode die op school helpend is voor het kind ook thuis praktisch vorm te geven. Denk hierbij aan een dagritme met picto-ondersteuning of het thuis verder mee uitwerken van een beloningssysteem gericht op zelfstandigheidbevordering. Ook ben ik op aanvraag van school en het centrum jeugd en gezin gevraagd om vanuit de specialistische jeugdhulp mee te denken over wat er nodig is om kind, school en gezin te ondersteunen bij de terugkeer naar onderwijs nadat het meisje al lange tijd verzuimd heeft. Waar liggen de mogelijkheden en de beperkingen van school en welke begeleiding vraagt dit vanuit de hulpverlening om de terugkeer naar school tot een succes te maken. In de corona tijd kwamen er veel vragen vanuit scholen over hoe zij een inschatting konden maken over de thuissituatie en of een gezin meer ondersteuning vanuit school of zorg nodig had. Na aanleiding van deze vragen heb ik een signaleringslijst gemaakt met praktische handvatten, tips en acties die de school zelf uit kon zetten. Bij ruim de helft van de casuïstiek waarop de pilot is ingezet, bleek dat de inzet van een kortdurende interventie of expertiseoverdracht zoals eerder omschreven voldoende was om doorverwijzing naar gespecialiseerde jeugdzorg te voorkomen.’

Snel geholpen

Met de inzet van de pilot wordt nog meer duidelijk dat nabijheid, aanwezigheid en het elkaar kennen in een klein team rondom de school werkt. Grote netwerken met veel instellingen en mensen werkt vertragend. Daarnaast zien we dat ouders zich snel geholpen voelen als de inzet van hulp over minder lagen gaat. ‘School is voor ouders vaak een laagdrempelige partner en naar mijn idee dé plek om het gesprek te voeren over ontwikkeling- en opvoedingsvragen. Voor mij is de pilot geslaagd als we ouders met zo min mogelijk verschillende gezichten zo snel mogelijk de juiste zorg kunnen bieden’, aldus Anouk. ‘Vaste procedures bij de verschillende instanties waar een gezin mee te maken krijgt maken dit soms lastig. Hier valt nog winst te behalen.’

In regio de Meierij is de pilot positief ontvangen. Om de meerwaarde en positieve ontwikkelingen niet verloren te laten gaan maar verder te ontwikkelen hebben de gemeenten van de Meierij besloten om de pilot voort te zetten. De hoofdtaak van de pilot zal gericht blijven op het inzetten van kortdurende interventies aan gezinnen en jeugdigen en het voortzetten van expertiseoverdracht aan scholen, gezinnen en zorgpartners.